ڪراچي-02 ڊسمبر (اي پي پي) سنڌ جي وڏي وزير سيد مراد علي شاهه ٿر جي ڪوئلي کي ملڪ ۾ بجلي جو سستو ذريعو قرار ڏيندي چيو آهي ته ڊسٽري بيوشن ۾ رڪاوٽن سبب سستي بجلي جي فراهمي ممڪن نه پئي ڪري سگهجي. 2019ع کان 27 هزار جي ڊبليو ايڇ بجلي 4.8 رپيا في ڪي ڊبليو ايڇ پيدا ڪئي وئي آهي جڏهن ته آمدني واپار ٿيل ڪوئلي مان 19.5 رپيا في ڪي ڊبليو ايڇ بجلي پيدا ٿيندي آهي. ٿر جي ڪوئلي هن وقت 1 ارب 30 ڪروڙ ڊالرن جي پرڏيهي ناڻي جي بچت ڪئي آهي. اهڙو اظهار هن ٿر ڪول انرجي بورڊ جي اجلاس جي صدارت ڪندي ڪيو. وڏي وزير چيو آهي ته ٿر جو ڪوئلو ملڪ ۾ توانائي جو سستو ذريعو آهي ۽ مقامي سطح تي حاصل ڪيو ويندو آهي. هن چيو ته سستي هجڻ باوجود محدود ٽرانسميشن سبب ٿر مان بجلي جي پيداوار ۾ چئلينجز آهن پر وفاقي ۽ سنڌ حڪومت ٿر ۾ انفرااسٽرڪچر تعمير ڪري رهي آهي ته جيئن ملڪ ۾ بجلي جي قيمتن ۾ گهٽتائي آڻي سگهي. هن فخر سان چيو ته ٿر 2640 ميگاواٽ بجلي پيدا ڪري ملڪ ۾ توانائي جو سڀ کان گهٽ لاڳت وارو ذريعو بڻجي ويو آهي. ٿر جي 60 لک گهرن کي بجلي فراهم ڪئي پئي وڃي. 2019ع کان وٺي ٿر ڪول بلاڪ 2 مان 4.8 رپيا في ڪي ڊبليو ايڇ سان رڳو 27 هزار گيگاواٽ بجلي پيدا ٿي آهي جڏهن ته آمدني واپار واري ڪوئلي مان 19.5 رپيا في ڪي ڊبليو ايڇ بجلي پيدا ڪري رهي آهي. ان فرق سبب هڪ ارب 30 ڪروڙ ڊالرن جو پرڏيهي ناڻو بچيو آهي. وڏي وزير چيو ته اهي ڪاميابيون صدر آصف علي زرداري جي قيادت ۾ شهيد محترمه بينظير ڀٽو جو خواب ساڀيان ٿيو آهي. وڏي وزير چيو ته ريلوي لائين ٺهڻ کانپوءِ ٿر مان ڪوئلي جي ملڪ ۾ منتقلي سستي ۽ آسان ٿي ويندي. ٿرڪول کان ريلوي لائين تي بريفنگ دوران وڏي وزير کي ٻڌايو ويو ته اسلام ڪوٽ ۾ ٿر ڪول فيلڊ کان ڇوڙ تائين 105 ڪلوميٽر ڊگهي ريلوي لائين وڇائڻ جو ٺيڪو فرنٽيئر ورڪس آرگنائيزيشنِ کي ڏنو ويو آهي. گرائونڊ جو ڪم جاري آهي جڏهن ته سليپرز خريد ڪيا ويا آهن. ريل ۽ ٻئي سامان جي خريداري به شروع ڪئي وئي آهي. ان کان علاوه بن قاسم کان لڪي پاور پلانٽ تائين 9 ڪلوميٽر ريلوي لائين ۽ بن قاسم ۾ لڪي اليڪٽرڪ پاور ڪمپني ۾ ڪول ان لوڊ ڪرڻ جي سهولت پڻ تعمير ڪئي ويندي. وڏي وزير کي ٻڌايو ويو ته منصوبي لاءِ 756.10 ايڪڙ زمين جي نشاندهي ڪئي وئي آهي جنهن مان 36 ايڪڙ خانگي زمين آهي جيڪا اڃا حاصل ڪرڻي آهي. وڏي وزير، چيف سيڪريٽري آصف حيدر شاهه کي هدايت ڪئي ته ميرپورخاص جي ڪمشنر کي زمين خالي ڪرائڻ لاءِ چيو وڃي. چيف سيڪريٽري موجب ٿرپارڪر ۾ 242.12 ايڪڙ زمين خالي ڪرائي پئي وڃي جنهن لاءِ ڪمشنر ميرپورخاص کي 6 ڪروڙ 8 لک رپيا ڏنا ويا آهن. بورڊ آڪٽوبر 2022ع کان مارچ 2024ع تائين سنڌ اينگرو ڪول مائننگ ڪمپني جي ٿرڪول بلاڪ 2 جي فيز 2 جي نظرثاني ٿيل ٽيرف آرڊر بابت تجويزن جي منظوري ڏني. ٿرڪول بورڊ بورڊ جي ڊائريڪٽرن فهد عرفان صديقي ۽ عمار حبيب خان جي مدي ۾ آگسٽ 2025ع تائين واڌ جي منظوري ڏني. سنڌ اينگرو ڪول مائننگ ڪمپني جي سي اي او اجلاس کي ٻڌايو ته چيني سيڙپڪار ٿر ڪول جي بلاڪ 2 کاڻ جي گنجائش 76 لک ٽن في سال کان وڌائي هڪ ڪروڙ 12 لک ٽن في سال ڪرڻ لاءِ مدد ڪرڻ لاءِ تيار آهي. هن چيو ته 2025ع جي پهرين ٽه ماهي تائين مالي معاملن تي اتفاق راءِ ٿيڻ جو امڪان آهي. توسيع لاءِ سرمائي جو بندوبست مقامي طور ڪيو ويندو. ضروري فنڊنگ جي بندوبست لاءِ ميزان بئنڪ سان معاهدو ڪيو ويو آهي. ناڻي واري وفاقي وزير، سنڌ جي وڏي وزير ۽ اسٽيٽ بئنڪ آف پاڪستان ان عمل ۾ اهم ڪردار ادا ڪيو آهي. اجلاس ۾ توانائي واري صوبائي وزير ناصر حسين شاهه، ميمبر قومي اسيمبلي شازيا مري، چيف سيڪريٽري آصف حيدر شاهه، وڏي وزير جو پرنسپل سيڪريٽري آغا واصف ۽ سيڪريٽري توانائي مصدق ملڪ شرڪت ڪئي، جڏهن ته ايم ڊي ٿر ڪول طارق شاهه، وفاقي وزير ناڻو محمد اورنگزيب، ڊپٽي سيڪريٽري پلاننگ، وفاقي سيڪريٽري توانائي فخر عالم ۽ ٻين پڻ وفاق کان وڊيو لنڪ ذريعي شرڪت ڪئي.
